In Nederland komen door het gehele jaar heen stormen voor. Een storm ontstaat door grote tegenstellingen in de atmosfeer. Waardoor er onstuimig weer en een storm depressie kan ontstaan. Hierdoor vinden de zwaarste stormen plaats in de herfst en winter. Deze periode word ook wel het stormseizoen genoemd. Dit seizoen loopt officieel van 1 oktober tot en met 15 april.
Wanneer is er sprake van een storm?
Tijdens de weerberichten en weersverwachtingen wordt er bij windkracht 8 en hoger gesproken van een storm. De windsnelheid is dan 62 km/u of hoger. Pas vanaf windkracht 9 kan er daadwerkelijk schade ontstaan aan schoorsteenkappen en dakpannen. Ook is het voor kinderen lastig om te blijven staan. Tijdens een storm is de wind langs de kustprovincies vaak het sterkst. Dit heeft te maken dat de wind niet word afgeremd door obstakels en wrijving met het landschap.
Wat is de windschaal van Beaufort?
Om de snelheid van de wind aan te duiden word de schaal van Beaufort gebruikt. Deze werd in 1805 door de Ier Francis Beaufort opgesteld. Hij baseerde de windkracht op de hoeveelheid zeil die een groot schip kon voeren bij een zwakke bries, storm of een orkaan. Hierbij werd de winddruk uitgedrukt in kilogram per vierkante meter. De windschaal van Beaufort ziet er als volgt uit:
| Kracht* | Benaming | Windgemiddelde snelheid over 10 minuten (km/u) | Windgemiddelde snelheid over 10 minuten (m/sec) | Uitwerking boven land en bij mens |
|---|---|---|---|---|
| 0 | stil | 0-1 | 0-0,2 | rook stijgt recht of bijna recht omhoog |
| 1 | zwak | 1-5 | 0,3-1,5 | windrichting goed af te leiden uit rookpluimen |
| 2 | zwak | 6-11 | 1,6-3,3 | wind merkbaar in gezicht |
| 3 | matig | 12-19 | 3,4-5,4 | stof waait op |
| 4 | matig | 20-28 | 5,5-7,9 | haar in de war, kleding flappert |
| 5 | vrij krachtig | 29-38 | 8,0-10,7 | opwaaiend stof hinderlijk voor de ogen, gekuifde golven op meren en kanalen en vuilcontainers waaien om |
| 6 | krachtig | 39-49 | 10,8-13,8 | paraplu’s met moeite vast te houden |
| 7 | hard | 50-61 | 13,9-17,1 | lastig tegen de wind in te lopen of fietsen |
| 8 | stormachtig | 62-74 | 17,2-20,7 | voortbewegen zeer moeilijk |
| 9 | storm | 75-88 | 20,8-24,4 | schoorsteenkappen en dakpannen waaien weg, kinderen waaien om |
| 10 | zware storm | 89-102 | 24,5-28,4 | grote schade aan gebouwen, volwassenen waaien om |
| 11 | zeer zware storm | 103-117 | 28,5-32,6 | enorme schade aan bossen |
| 12 | orkaan | >117 | >32,6 | verwoestingen |
Wat was de zwaarste storm in Nederland?
Op 25 januari 1990 vond de zwaarste storm plaats boven Nederland. Zo trok de orkaan Daria Ierland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Nederland, Duitsland, België en Denemarken. Ze wordt tot op vandaag beschouwd als de zwaarste storm in de laatste honderd jaar. Tijdens deze storm verloren 97 mensen het leven. Alleen al in Nederland waren het er zeventien. Het KNMI had de avond voor de storm aan land kwam via de media al gewaarschuwd voor deze zware storm met windkracht 10. Op de dag zelf werd de windkracht omhoog bijgesteld. Tijdens de avondspits van 25 januari 1990 was de storm op zijn hoogtepunt. De januaristorm was aangetrokken tot windkracht 12. Iets wat gelukkig zelden voorkomt in Nederland. Doordat de ernst van de situatie niet goed was doorgedrongen bij de Nederlanders was de chaos was de chaos compleet. Tijdens de storm was Luchthaven Schiphol onbereikbaar, het weg- en treinverkeer was ontregeld door omgewaaide bomen en kapotte bovenleiding. Veel reizigers van het openbaar vervoer moesten noodgedwongen de nacht door brengen op het grote station. Op de rijkswegen tijdens de storm 130 vrachtwagencombinaties, caravans en opleggers gekanteld. In Apeldoorn werden zelfs tanks van het leger in gezet om de straten schoon te maken. In Zuid-Beijerland brandde de molen Landzigt uit nadat de wind vat kreeg op de wieken en die daardoor op hol sloeg. En natuurlijk niet te vergeten de nodige schade aan woningen en andere gebouwen. Uiteindelijk heeft deze storm er toegeleid dat de presentatie van het weerbericht is verbeterd. Zo word er sindsdien meer voorlichting gegeven over begrippen tijdens het weerbericht en is het wel bekende weeralarm in het leven geroepen.
Krijgen we in de toekomst meer van dit soort stormen?
Een storm zoals die van 25 januari 1990 is een storm die eens in de honderd jaar plaatsvindt. Hierdoor is de kans klein dat zoiets snel weer voorkomt. Maar door opwarming van de aarde bestaat de kans dat we wel vaker met uitlopers van tropische orkanen te maken krijgen. Deze veroorzaken dan weer zware stormen boven West-Europa.
Bronnen
1. https://www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/uitleg/windschaal-van-beaufort
2. https://www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/uitleg/zwaarste-storm-in-decennia
3. https://www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/uitleg/stormen-in-nederland
4. https://nl.wikipedia.org/wiki/Storm_van_25_januari_1990
Foto: GEORGE DESIPRIS via Pexels
